Anton Music Kính Mừng Lễ Quan Thầy Thánh Antôn Padua 13/6: Nhà Giảng Thuyết Tin Mừng, Vị Thánh Của Phép Lạ Và Lòng Bác Ái

Những năm tháng đầu đời tại quê hương Bồ Đào Nha

Thánh Antôn Padua với tên khai sinh là Fernando Martins de Bulhões, chào đời vào khoảng năm 1195 (cụ thể ngày 15 tháng 8, Lễ Đức Mẹ Lên Trời) tại Lisbon, thủ đô của Vương quốc Bồ Đào Nha non trẻ. Ngài xuất thân từ một gia đình vương giả, quyền quý và có truyền thống đạo đức sâu sắc. Cha của ngài, ông Martin de Bouillon là một hiệp sĩ và giữ một vị trí quan trọng trong triều đình của Vua Afonso II; mẹ ngài là bà Marie-Thérèse Tavera. Dòng dõi của ngài được cho là có liên quan đến Godfrey de Bouillon, một trong những nhà lãnh đạo của Cuộc Thập tự chinh thứ nhất. Lớn lên trong bối cảnh lịch sử của cuộc Reconquista (tái chinh phục) vẫn còn âm ỉ, nơi đức tin Công giáo và lòng trung thành với vương quyền là hai trụ cột của xã hội, Fernando đã sớm được hấp thụ một tinh thần hiệp sĩ và một lòng đạo đức sốt sắng. Ngài theo học tại trường của nhà thờ chính tòa ở Lisbon, nơi không chỉ dạy về đức tin mà còn cung cấp một nền giáo dục cổ điển vững chắc. Chính tại đây, giữa những lời kinh và các bài học, những hạt giống ơn gọi đầu tiên có lẽ đã được gieo vào tâm hồn non trẻ và nhạy bén của ngài. Môi trường đạo đức của gia đình và nền giáo dục này đã tạo nên một sự tương phản sâu sắc giữa những hứa hẹn của một sự nghiệp thế tục huy hoàng và tiếng gọi thầm lặng của Thiên Chúa, một tiếng gọi mà chẳng bao lâu sau đã trở nên không thể cưỡng lại được.

Năm lên 15 tuổi, khoảng năm 1210, trước sự ngỡ ngàng của gia đình vốn mong muốn ngài là con trưởng sẽ nối dõi tông đường, Fernando đã đưa ra một quyết định dứt khoát: từ bỏ tương lai thế tục để dâng mình trọn vẹn cho Thiên Chúa. Ngài quyết định gia nhập Dòng Kinh sĩ Thánh Augustinô tại Tu viện Thánh Vinh Sơn Fora, ngay ngoại ô Lisbon. Đây là một dòng tu có uy tín, sống theo luật của Thánh Augustinô, kết hợp đời sống chiêm niệm của đan sĩ với các hoạt động mục vụ của giáo sĩ. Fernando nhanh chóng thích nghi với đời sống đan viện, tìm thấy niềm vui và sự thỏa mãn nội tâm sâu sắc trong việc cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa và tham dự các cử hành phụng vụ hàng ngày. Tuy nhiên, sau khoảng hai năm, những cuộc thăm viếng thường xuyên của bạn bè và người thân quyền quý bắt đầu làm tâm trí ngài xao nhãng khỏi sự kết hiệp mật thiết với Chúa mà ngài hằng khao khát.

Để tìm kiếm một môi trường tĩnh lặng và thuận lợi hơn cho việc tu luyện và học hỏi, Fernando đã xin phép bề trên chuyển đến Đan viện Thánh Giá (Santa Cruz) ở Coimbra, lúc bấy giờ là thủ đô của Bồ Đào Nha. Đây là một quyết định quan trọng, đưa ngài đến một trong những trung tâm học vấn và tu đức danh tiếng nhất của Dòng Augustinô và của cả châu Âu thời bấy giờ. Đan viện này được xem như cái nôi của dòng, nơi có một thư viện vô giá với các tác phẩm nền tảng về Kinh Thánh, lịch sử Giáo hội, thần học, và các giáo phụ. Tại Coimbra, trong khoảng tám đến chín năm, Fernando đã hoàn toàn đắm mình vào việc nghiên cứu. Với một trí tuệ sắc bén và một trí nhớ phi thường, ngài đã miệt mài nghiên cứu, đặc biệt là Kinh Thánh và các tác phẩm của các Giáo phụ như Augustinô, Giêrônimô, Grêgôriô Cả. Ngài không chỉ đọc, mà còn suy ngẫm, ghi nhớ và làm cho Lời Chúa trở thành máu thịt của mình. Ngài đã được thụ huấn bởi những vị thầy lỗi lạc, trong đó có hai tiến sĩ thần học là Jean và Raymond, vốn tốt nghiệp từ Đại học Paris danh tiếng. Nền tảng kiến thức Kinh Thánh và thần học uyên bác mà ngài hấp thụ trong giai đoạn này sẽ là kho tàng vô giá cho sứ vụ giảng thuyết vĩ đại của ngài sau này. Năm 1219, ở tuổi 24, Fernando được thụ phong linh mục. Sau đó, ngài được giao phó nhiệm vụ coi sóc nhà khách của tu viện, một công việc đòi hỏi sự khéo léo trong giao tiếp và lòng hiếu khách. Trong giai đoạn này, Fernando là một hình mẫu của một tu sĩ – học giả: Đạo đức, Uyên bác, Khiêm tốn và Tận tụy. Dường như ngài đã tìm thấy con đường của mình, một cuộc đời bình lặng cống hiến cho việc học hỏi và cầu nguyện. Nhưng dường như Thiên Chúa đã có một kế hoạch khác định sẵn cho ngài.

Tấm gương các Thánh tử đạo Phanxicô đã thôi thúc ngài đến với một lý tưởng triệt để hơn

Một sự kiện mang tính bước ngoặt, làm rung chuyển và tái định hướng hoàn toàn cuộc đời của vị linh mục trẻ Fernando, đã xảy ra vào tháng 2 năm 1220. Đó là khi di hài của năm tu sĩ Dòng Phanxicô đầu tiên: Berard, Peter, Otho, Accursius, và Adjutus được long trọng rước về Coimbra. Vài tháng trước đó, khi còn làm người coi nhà khách, Fernando đã có dịp gặp gỡ và chăm sóc những vị tu sĩ này khi họ dừng chân tại tu viện trên đường đi Maroc thi hành sứ vụ truyền giáo cho người Hồi giáo. Ngài đã vô cùng cảm kích trước đức tin sống động, tinh thần khó nghèo triệt để, niềm vui giản dị và một khát vọng hy sinh quên mình của họ, những điều này hoàn toàn khác biệt với không khí học thuật và trật tự của Dòng Augustinô.

Giờ đây, chứng kiến những người anh em mà mình mới gặp gỡ đã trở thành những vị tử đạo anh dũng, được tôn vinh như những anh hùng đức tin, một ngọn lửa khát khao được noi gương các ngài đã bùng cháy mãnh liệt trong tâm hồn Fernando. Ngài nhận ra rằng cuộc sống học giả yên bình, dù cao quý, vẫn chưa đủ. Ngài khao khát một điều gì đó triệt để hơn: Được dấn thân vào những miền đất xa xôi để rao giảng Tin Mừng và được diễm phúc đổ máu mình vì Chúa. Tấm gương của các vị tử đạo đã trở thành một tiếng gọi thôi thúc, một lời mời gọi không thể chối từ. Ngài cảm nhận sâu sắc rằng Thiên Chúa đang mời gọi ngài từ bỏ tất cả sự an toàn, địa vị học giả, sự kính trọng để theo đuổi một lý tưởng cao cả hơn trong một dòng tu hoàn toàn mới.

Trăm triệu hạt mưa rơi, không hạt nào rơi nhầm chỗ. Những người ta từng gặp, không một người ngẫu nhiên

Quyết định chuyển dòng của Fernando không phải là một hành động bốc đồng nhất thời, mà là kết quả của một quá trình tìm kiếm thiêng liêng sâu sắc, được châm ngòi bởi một sự kiện cụ thể. Điều này cho thấy rằng những cuộc gặp gỡ định mệnh và những tấm gương sống động có sức mạnh thay đổi hoàn toàn đường hướng cuộc đời của một con người. Việc rời bỏ Dòng Augustinô, nơi ngài đã gắn bó gần một thập kỷ và đã xây dựng được một nền tảng học vấn vững chắc, để gia nhập Dòng Anh Em Hèn Mọn (Phanxicô) mới thành lập, với đời sống khó nghèo, không chắc chắn và đầy thử thách, là một bước đi cực kỳ can đảm. Đó là một sự hạ mình về mặt xã hội và học thuật trong mắt nhiều người. Tuy nhiên, đối với Fernando, đó là một bước tiến về mặt tâm linh, một sự đáp trả trọn vẹn hơn đối với tiếng gọi của Tin Mừng. Sau khi phải đối mặt với sự phản đối và thuyết phục các bề trên của mình, cuối cùng ngài cũng được chấp thuận.

Vì vậy, vào mùa hè năm 1220, Fernando đã thực hiện một bước đi: Rời bỏ Dòng Thánh Augustinô để gia nhập một tu viện nhỏ bé của Dòng Anh Em Hèn Mọn ở Olivais, gần Coimbra. Khi khoác lên mình tấm áo dòng thô ráp của sự khó nghèo, ngài đã từ bỏ tên cũ của giới quý tộc và nhận tên thánh là Antôn, theo tên của Thánh Antôn Cả – viện phụ sa mạc, vị thánh bổn mạng của nhà nguyện nơi ngài gia nhập. Ngay lập tức, Antôn bày tỏ ước nguyện cháy bỏng của mình: được đến Maroc để tiếp nối sứ mạng của các vị tử đạo.

Sự quan phòng nhiệm mầu của Thiên Chúa đã mở ra sứ vụ vĩ đại của một nhà giảng thuyết

Hành trình ban đầu của Thánh Antôn trong Dòng Phanxicô lại cho thấy một yếu tố thường được gọi là sự quan phòng của Thiên Chúa, một điều thường thấy trong hạnh các thánh. Những kế hoạch nhiệt thành nhất của con người có thể bị thay đổi bởi những sự kiện bất ngờ, nhưng lại có thể dẫn đến một con đường khác mà Thiên Chúa đã định sẵn, một con đường thậm chí còn vĩ đại và hiệu quả hơn.

Nhà dòng đã chấp thuận cho Antôn lên đường đi Maroc để thực hiện ước nguyện truyền giáo. Tuy nhiên, ngay sau khi đến châu Phi, Antôn đã ngã bệnh nặng, có thể là một cơn sốt rét ác tính, khiến ngài hoàn toàn suy sụp và không thể thực hiện bất kỳ công việc nào. Ước mơ tử vì đạo dường như đã tan vỡ. Sau nhiều tháng nằm liệt giường, ngài buộc phải chấp nhận rằng ý Chúa không muốn ngài ở lại đó và phải trở về quê nhà Bồ Đào Nha để dưỡng bệnh. Trên chuyến hải hành trở về, con tàu của ngài gặp một cơn bão lớn dữ dội. Thay vì đưa ngài về Bồ Đào Nha, cơn bão đã đẩy con tàu đi lạc hàng trăm dặm về phía đông và đánh dạt vào bờ biển Sicily, thuộc nước Ý.

Từ đây, Antôn, một tu sĩ ngoại quốc, ốm yếu và vô danh, đã tìm đến cộng đoàn các tu sĩ Phanxicô tại Messina. Ngài đã cùng họ hành hương lên Assisi để tham dự Tổng tu nghị nổi tiếng của Dòng vào Lễ Hiện Xuống năm 1221, còn được gọi là “Tổng Tu Nghị Chiếu”. Tại đây, giữa hàng ngàn anh em hèn mọn từ khắp châu Âu, không ai biết đến Antôn hay quá khứ học giả của ngài. Ngài chỉ là một tu sĩ ốm yếu, im lặng và khiêm hạ. Khi tổng tu nghị kết thúc, trong khi các tu sĩ khác được phân công nhiệm vụ, Antôn dường như bị bỏ quên. Cuối cùng, một vị giám tỉnh ở miền bắc nước Ý, cha Graziano, vì lòng thương cảm, đã nhận ngài về và gửi ngài đến một tu viện nhỏ bé và hẻo lánh trên một ngọn đồi gần Forlì, có tên là Montepaolo.

Tại đây, Antôn đã sống một cuộc đời hoàn toàn ẩn dật trong gần một năm. Ngài chuyên tâm cầu nguyện, đọc lại Kinh Thánh, và làm những công việc tay chân tầm thường nhất như quét dọn, rửa chén. Ngài hoàn toàn chôn vùi kiến thức uyên bác của mình trong sự khiêm hạ và thinh lặng. Những sự kiện này từ bệnh tật, tàu bị bão đánh dạt, bị lãng quên khi sâu chuỗi lại có vẻ như là những thất bại hoặc trở ngại lớn đối với kế hoạch truyền giáo và tử đạo ban đầu. Tuy nhiên, đó chính là giai đoạn thanh luyện cần thiết mà Thiên Chúa dành cho ngài.

Nhà Giảng Thuyết Lừng Danh Và Tiến Sĩ Tin Mừng: Phân Tích Sâu Sắc Về Sự Nghiệp Giảng Thuyết, Di Sản Trí Tuệ Và Tầm Vóc Vĩnh Cửu Của Thánh Antôn Padua

Sự nghiệp giảng thuyết của Thánh Antôn Padua là một trong những chương huy hoàng và có sức ảnh hưởng sâu rộng nhất trong cuộc đời ngài, một giai đoạn rực rỡ đã đưa ngài từ một tu sĩ Phanxicô vô danh, ẩn dật trở thành một trong những nhà hùng biện vĩ đại và có sức lôi cuốn nhất của Giáo hội thời Trung Cổ. Đây không chỉ là câu chuyện về một tài năng thiên bẩm được khám phá, mà còn là đỉnh cao của một hành trình đức tin, nơi kho tàng tri thức uyên bác được tích lũy trong Dòng Augustinô đã kết hợp với ngọn lửa nhiệt thành của linh đạo Phanxicô để tạo nên một sức mạnh cảm hóa phi thường. Chính qua lời giảng của ngài, Tin Mừng đã trở nên sống động, gần gũi và có sức biến đổi mãnh liệt, chạm đến hàng vạn tâm hồn từ những người dân quê chất phác đến giới trí thức và cả những người lạc giáo. Sứ vụ này cuối cùng đã mang lại cho ngài danh hiệu cao quý và trường tồn: “Doctor Evangelicus” – Tiến sĩ Tin Mừng, một sự công nhận cho thấy di sản của ngài không chỉ nằm ở những phép lạ, mà còn ở chính khả năng làm cho Lời Chúa được vang lên một cách chân thực và mạnh mẽ giữa lòng thế giới.

Tài năng thiên bẩm được khám phá, sức hút phi thường và tầm ảnh hưởng xã hội sâu rộng

Tài năng giảng thuyết của Antôn được khám phá một cách hết sức tình cờ, nhưng lại mang tính định mệnh, một minh chứng cho sự quan phòng kỳ diệu của Thiên Chúa. Vào khoảng năm 1222, tại một buổi lễ phong chức cho một số tu sĩ Dòng Phanxicô và Đa Minh tại thành Forlì, miền bắc nước Ý, một tình huống khó xử đã xảy ra. Nhà giảng thuyết chính được mời đã vắng mặt đột xuất, và không ai trong số các linh mục hiện diện, vốn thuộc Dòng Đa Minh nổi tiếng về giảng thuyết, dám đứng ra thay thế vì chưa có sự chuẩn bị. Trong tình thế đó, Bề trên Dòng Phanxicô, cha Graziano, có lẽ trong lúc cấp bách và cũng có thể được Chúa Thánh Thần soi sáng, đã quay sang Antôn, lúc đó vẫn còn là một tu sĩ ngoại quốc ít người biết đến, sống ẩn dật tại tu viện hẻo lánh Montepaolo, và ra lệnh cho ngài lên tòa giảng. Ngài được yêu cầu nói bất cứ điều gì Thiên Chúa đặt vào lòng ngài. Antôn, trong tinh thần vâng phục, đã khiêm tốn chấp nhận.

Khi ngài bước lên giảng đài, với dáng vẻ gầy yếu và trang phục đơn sơ, có lẽ không ai mong đợi điều gì đặc biệt. Nhưng khi ngài bắt đầu nói, một sự biến đổi đáng kinh ngạc đã diễn ra. Từ người tu sĩ có vẻ nhút nhát, im lặng là một dòng suối hùng biện tuôn trào, một bài giảng đầy lửa, với sự mạch lạc đáng kinh ngạc, kiến thức Kinh Thánh sâu sắc và một sức mạnh thiêng liêng lay động lòng người. Ngài không cần giấy bút, nhưng trích dẫn Kinh Thánh và các Giáo phụ một cách nhuần nhuyễn từ trí nhớ phi thường của mình, nối kết các ý tưởng một cách logic và đầy thuyết phục. Bài giảng của ngài không chỉ là một bài diễn văn học thuật khô khan, mà là một lời chứng sống động, nồng cháy, xuất phát từ một tâm hồn đã chiêm nghiệm sâu sắc Lời Chúa. Toàn thể cử tọa, từ các bề trên, các tân chức đến giáo dân, đều sững sờ và thán phục. Họ nhận ra rằng họ đang được chứng kiến một tài năng giảng thuyết phi thường, một món quà đặc biệt mà Thiên Chúa ban cho Giáo hội.

Sau sự kiện gây chấn động này, Thánh Antôn được các Bề trên Dòng Phanxicô chính thức chỉ định làm nhà giảng thuyết lưu động. Sứ vụ của ngài trải dài khắp các vùng của nước Ý, từ miền Nam lên miền Bắc (Rimini, Bologna, Padua), và sau đó mở rộng sang cả miền Nam nước Pháp (Montpellier, Toulouse, Limoges), những nơi đang là điểm nóng của các lạc giáo. Đây là một giai đoạn lịch sử mà Giáo hội đang phải đối mặt với sự lan tràn mạnh mẽ của lạc giáo Cathar (còn gọi là Albigensian), một phong trào phủ nhận các chân lý đức tin cốt lõi như sự tốt lành của thế giới vật chất, bí tích, và thiên tính của Chúa. Do đó, Giáo hội rất cần đến những nhà giảng thuyết tài năng, có kiến thức vững chắc và đời sống thánh thiện để bảo vệ đức tin và đưa các linh hồn lầm lạc trở về.

Sức hút từ các bài giảng của Thánh Antôn nhanh chóng trở thành một hiện tượng phi thường. Dân chúng từ khắp nơi tuôn đến nghe ngài giảng, với số lượng đông đảo đến mức không thể tưởng tượng nổi, từ vài ngàn người cho đến những đám đông lên tới 20, 30, thậm chí 40 ngàn người. Các nhà thờ nhanh chóng trở nên quá nhỏ bé. Người ta phải dựng bục giảng ở ngoài cửa nhà thờ, rồi sau đó là các quảng trường công cộng. Nhưng ngay cả những không gian đó cũng không đủ sức chứa, và cuối cùng, các buổi giảng thường phải được tổ chức ở những cánh đồng rộng lớn hoặc trên các sườn đồi bên ngoài thành phố. Các tài liệu ghi chép lại rằng, khi nghe tin Thánh Antôn sắp đến một địa phương nào đó, các hoạt động thường nhật như buôn bán ở chợ, xét xử ở tòa án, thậm chí cả các mối thù hận, đều phải tạm ngưng. Mọi người, không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, đều đổ xô đi nghe ngài giảng. Suốt đêm trước ngày giảng, dân chúng từ các làng mạc và thị trấn lân cận, tay cầm đuốc soi đường, lũ lượt kéo về nơi Thánh Antôn sắp giảng, cắm trại qua đêm để giữ được một chỗ tốt. Dường như bất cứ ai, một khi đã được nghe lời giảng của ngài, đều bị lôi cuốn một cách mạnh mẽ. Lời giảng của Thánh Antôn có một quyền năng đặc biệt: làm cho những tâm hồn tội lỗi chai đá nhất phải rơi lệ ăn năn; những người theo lạc giáo nhận ra sai lầm và quay trở về với Giáo hội; những người khô khan nguội lạnh tìm lại được lòng sốt sắng ban đầu; và những mối thù truyền kiếp được hòa giải. Sau các bài giảng của ngài, các linh mục thường phải ngồi tòa giải tội suốt ngày đêm để ban bí tích hòa giải cho vô số hối nhân.

Sự uyên bác của một học giả và trái tim của một người mục tử đơn sơ

Nền tảng cho sức mạnh phi thường trong các bài giảng của Thánh Antôn chính là sự hiểu biết sâu rộng và thấu đáo về Kinh Thánh và thần học, một kho tàng tri thức mà ngài đã miệt mài tích lũy trong gần một thập kỷ tu học tại Dòng Thánh Augustinô ở Coimbra. Sự uyên bác này, khi kết hợp với linh đạo Phanxicô, đã tạo nên một nhà giảng thuyết độc nhất vô nhị. Điều đáng chú ý là ngay cả Thánh Phanxicô thành Assisi, người sáng lập Dòng Anh Em Hèn Mọn, vốn ban đầu có chút dè dặt với việc học hành theo lối kinh viện trong Dòng vì sợ làm suy giảm tinh thần khó nghèo và đơn sơ, cũng đã sớm nhận ra tài năng xuất chúng và sự cần thiết của Antôn. Thánh Phanxicô đã viết một lá thư ngắn nhưng đầy ý nghĩa cho Antôn: “Kính gửi anh Antôn, giám mục của tôi, Tu sĩ Phanxicô kính chào anh. Tôi bằng lòng để anh giảng dạy thánh khoa Thần học cho anh em, miễn là trong việc học hành, anh đừng dập tắt tinh thần cầu nguyện và sốt mến, như được ghi trong luật Dòng.“

Chính vì vậy, vào khoảng năm 1223, Thánh Antôn đã được bổ nhiệm làm “thầy đọc sách” (lector theologiae), tức là giáo sư thần học đầu tiên của Dòng Phanxicô, tại Bologna, trung tâm đại học lớn của Ý. Sự kiện này không chỉ công nhận tài năng của Thánh Antôn mà còn đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của Dòng Phanxicô non trẻ. Cho thấy sự linh hoạt và nhận thức thực tế của Thánh Phanxicô về những nhu cầu của Dòng và của Giáo hội trong việc đào tạo tu sĩ và đối phó với các thách đố đức tin, mở đường cho Dòng Phanxicô sau này sản sinh ra nhiều nhà thần học vĩ đại như Thánh Bonaventura và Chân phước Duns Scotus.

Về ngôn ngữ giảng thuyết, các nhà sử học tin rằng Thánh Antôn chủ yếu giảng bằng tiếng La-tinh bình dân, một dạng ngôn ngữ mà đa số dân chúng thời đó có thể hiểu được. Để bài giảng thêm sinh động và gần gũi, ngài thường xuyên minh họa bằng các thành ngữ, điển tích lấy từ văn nói của từng địa phương nơi ngài đến. Nội dung các bài giảng của ngài rất phong phú, nhưng thường tập trung vào việc chống lại các lạc giáo đang lan tràn, đặc biệt là lạc giáo Cathar. Ngài bảo vệ chân lý về sự tốt lành của thế giới vật chất, về sự Nhập Thể của Chúa và về giá trị của các bí tích. Ngài cũng mạnh mẽ phê phán các thói hư tật xấu trong xã hội đương thời, không ngần ngại chỉ ra những sai phạm ngay cả trong hàng giáo sĩ. Ngài lên án kịch liệt nạn cho vay nặng lãi, sự áp bức người nghèo của giới quyền quý, và lối sống xa hoa, tham lam. Trọng tâm các bài giảng của ngài luôn là lời kêu gọi sám hối, trở về với Tin Mừng và sống theo các giá trị Kitô giáo.

Về phương pháp, Thánh Antôn không chỉ dựa vào uy quyền mà còn sử dụng trí thông minh sắc bén, lý luận chặt chẽ, và những cảm xúc chân thành. Ngài thường xuyên dùng các phép so sánh, ẩn dụ từ thiên nhiên và đời sống hàng ngày, và đặc biệt là phương pháp chú giải Kinh Thánh theo bốn nghĩa (nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa thiêng liêng và nghĩa luân lý) để làm sáng tỏ các chân lý đức tin. Ngài không chỉ dừng lại ở việc trình bày các khái niệm trừu tượng, mà luôn cố gắng chạm đến tận sâu thẳm tâm hồn của cử tọa, khơi dậy trong họ lòng yêu mến Chúa và khao khát sống thánh thiện. Sự thành công vượt trội của Thánh Antôn với tư cách là một nhà giảng thuyết chính là sự kết hợp hài hòa và mạnh mẽ giữa một nền tảng tri thức vững chắc và một linh đạo Phanxicô thấm đẫm tinh thần đơn sơ, gần gũi, cùng với một khát vọng cháy bỏng là cứu rỗi các linh hồn.

Sự công nhận của Giáo hội đối với một vị Thánh sống

Với sự hiểu biết thâm sâu về Kinh Thánh và khả năng truyền đạt Tin Mừng một cách xuất sắc, lay động lòng người, di sản trí tuệ của Thánh Antôn Padua đã được Giáo hội chính thức công nhận một cách cao quý nhất. Vào ngày 16 tháng 1 năm 1946, Đức Giáo Hoàng Piô XII đã long trọng tôn phong ngài là Tiến sĩ Hội Thánh, một danh hiệu chỉ dành cho số ít các vị thánh có sự thánh thiện lỗi lạc và giáo huấn uyên thâm, có giá trị cho toàn thể Giáo hội. Đặc biệt hơn, ngài được ban một tước hiệu rất ý nghĩa, tóm kết toàn bộ con người và sứ vụ của ngài: “Doctor Evangelicus” nghĩa là “Tiến Sĩ Tin Mừng”.

Danh hiệu cao quý này không chỉ là một sự công nhận về mặt học thuật mà còn là một sự khẳng định rằng Thánh Antôn biết cách nói Lời Tin Mừng cho mọi người một cách hiệu quả và đầy ơn thánh. Không chỉ nhìn nhận ngài như một nhà thần học uyên bác, mà nhấn mạnh vai trò trung tâm của ngài như một nhà truyền bá và một nhà giải thích Tin Mừng lỗi lạc, người đã làm cho Lời Chúa trở nên sống động, dễ hiểu và gần gũi với tâm hồn của vô số người. Giáo huấn của ngài không phải là những suy tư trừu tượng xa rời thực tế, mà luôn quy về Tin Mừng, quy về Chúa Giêsu và mời gọi một sự hoán cải cụ thể trong đời sống. Bên cạnh đó, ngài cũng thường được gọi là “Tiến sĩ Kinh Thánh” (Doctor Scripturarum) do sự am tường Kinh Thánh đến mức kinh ngạc của mình.

Thực ra, sự công nhận về tầm vóc trí tuệ của ngài đã có từ rất sớm. Ngay cả Đức Giáo Hoàng Grêgôriô IX, vị giáo hoàng đã biết ngài lúc sinh thời và đã cử hành lễ phong thánh cho ngài chỉ chưa đầy một năm sau khi ngài qua đời, cũng đã dành cho Thánh Antôn những danh xưng đầy hình ảnh và ý nghĩa. Trong Sắc chỉ phong thánh, Đức Grêgôriô IX đã gọi Thánh Antôn là “Hòm Bia Giao Ước” (Arca Testamenti). Hình ảnh này ví von sự am tường Kinh Thánh của thánh nhân như Hòm Bia Giao Ước trong Cựu Ước, nơi chứa đựng Mười Điều Răn, tức Lời Chúa. Trí óc và con tim của Thánh Antôn được coi như một hòm bia sống, chứa đựng toàn bộ kho tàng Kinh Thánh. Đồng thời, Đức Grêgôriô IX cũng gọi ngài là “Cái Búa của Kẻ Lạc Giáo” (Malleus Haereticorum), nhằm tôn vinh sự mạnh mẽ, kiên định và hiệu quả của Thánh Antôn trong việc bảo vệ đức tin Công giáo trước những sai lầm của các lạc giáo. Những danh hiệu này cho thấy tầm vóc vĩ đại của Thánh Antôn Padua trong lịch sử Giáo hội, không chỉ như một vị thánh làm phép lạ được dân gian yêu mến, mà còn như một cột trụ của đức tin, một nhà thần học sâu sắc và một ngọn đuốc soi sáng Lời Chúa cho muôn thế hệ.

Bài giảng cho cá (Cá về nghe giảng)

Phép lạ này được cho là xảy ra tại thành Rimini, một thành trì của lạc giáo Cathar bên bờ biển Adriatic của Ý. Khi đến đây, Thánh Antôn đã phải đối mặt với sự chống đối kịch liệt. Các nhà lãnh đạo lạc giáo đã ra lệnh cho người dân không được nghe ngài giảng, và họ đã đóng chặt cửa nhà, phớt lờ sự hiện diện của ngài. Thay vì tranh cãi hay nản lòng, Thánh Antôn, được ơn Chúa thúc giục, đã thực hiện một hành động đầy tính biểu tượng. Ngài đi thẳng ra cửa sông Marecchia chảy ra biển và cất tiếng gọi: “Hỡi các loài cá dưới biển và trên sông, hãy đến đây nghe Lời Chúa, vì những kẻ lạc giáo không xứng đáng đã từ chối Lời ấy.” Kỳ diệu thay, một đàn cá vô cùng lớn, đủ mọi kích cỡ, đã từ ngoài khơi kéo vào gần bờ. Chúng xếp thành hàng một cách trật tự đáng kinh ngạc: con nhỏ ở phía trước, con lớn ở hàng giữa, và những con lớn nhất ở phía sau, tất cả đều ngóc đầu lên khỏi mặt nước như thể đang chăm chú lắng nghe. Thánh Antôn đã giảng cho chúng một bài giảng hùng hồn về lòng biết ơn đối với Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa đã ban cho chúng nước làm nhà, vây để bơi, mang để thở, và sự sống dồi dào. Ngài nhắc lại việc cá đã cứu tiên tri Giôna và đã dâng mình làm thức ăn cho Chúa Giêsu và các tông đồ. Lũ cá lắng nghe trong im lặng, thỉnh thoảng quẫy đuôi tỏ vẻ vui mừng. Chứng kiến cảnh tượng lạ lùng và đầy ấn tượng này, người dân thành Rimini, những người ban đầu đứng từ xa chế giễu, đã bị thu hút. Họ kéo đến ngày một đông, và trái tim họ tan chảy. Họ nhận ra rằng nếu ngay cả tạo vật vô tri cũng biết vâng phục Lời Chúa, thì sự cứng lòng của họ thật đáng trách. Rất nhiều người, bao gồm cả những người lạc giáo, đã vô cùng kinh ngạc, ăn năn sám hối và xin được nghe Thánh Antôn giảng dạy. Phép lạ này không chỉ là một sự kiện kỳ diệu mà còn là một bài học sâu sắc về sự vâng phục của toàn thể tạo vật trước Đấng Tạo Hóa, qua đó khiển trách một cách nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ sự kiêu ngạo và cứng lòng của con người.

Con lừa đói chê cỏ quỳ lạy mình Thánh Chúa

Đây là một trong những phép lạ nổi tiếng và có ý nghĩa thần học quan trọng nhất của Thánh Antôn, thường được kể lại để minh chứng cho lòng sùng kính sâu sắc của ngài đối với Bí Tích Thánh Thể và để khẳng định đức tin vào sự hiện diện thật sự của Chúa Giêsu trong hình bánh thánh. Phép lạ này xảy ra khi ngài đang tranh luận với một người lạc giáo tên là Bonvillo tại Toulouse ở Pháp. Người này đã thách thức Thánh Antôn làm một phép lạ để chứng minh. Ông ta nói: “Lời nói thì dễ, nhưng hành động mới khó. Tôi có một lừa. Tôi sẽ bỏ đói nó trong ba ngày. Sau đó, chúng ta sẽ ra quảng trường. Ông sẽ cầm thứ mà ông gọi là Mình Thánh Chúa, còn tôi sẽ đặt trước mặt con vật một bó cỏ tươi ngon. Nếu con vật bỏ qua cỏ mà quỳ xuống thờ lạy Chúa của ông, thì tôi sẽ tin.” Thánh Antôn, với niềm tin vững chắc, đã chấp nhận lời thách thức và đã ăn chay cầu nguyện suốt ba ngày. Đến ngày hẹn, tin tức lan đi khắp nơi. Trước sự chứng kiến của một đám đông khổng lồ tại quảng trường chính, con lừa đói lả được dắt ra. Một bên, Bonvillo đặt một bó cỏ yến mạch thơm ngon. Một bên, Thánh Antôn, sau khi cử hành Thánh lễ, tiến ra với Mình Thánh Chúa trên tay. Ngài giơ cao Mình Thánh và nói lớn: “Hỡi con vật kia, nhân danh và bởi quyền năng của Đấng Tạo Hóa, Đấng mà ta, dù bất xứng, đang cầm trên tay, ta truyền cho mi hãy mau đến đây và khiêm tốn thờ lạy Ngài, để cho những kẻ gian tà và lạc giáo này nhận biết rằng mọi tạo vật đều phải quy phục Đấng Tạo Hóa của mình.” Ngay lập tức, một cảnh tượng phi thường đã diễn ra: con lừa đã không ngần ngại phớt lờ bó cỏ hấp dẫn trước mặt, tiến lại gần Thánh Antôn, và lập tức quỳ hai chân trước xuống, cúi đầu thờ lạy Mình Thánh Chúa một cách cung kính. Toàn thể dân chúng kinh ngạc, còn những người Công giáo thì vui mừng hát vang lời tạ ơn. Người thách thức, Bonvillo, đã giữ lời hứa. Ông ta quỳ xuống, công khai từ bỏ lạc giáo, và trở thành một người Công giáo nhiệt thành.

Chúa Hài Đồng hiện ra

Một sự kiện thiêng liêng và đầy ý nghĩa khác trong cuộc đời Thánh Antôn là thị kiến Chúa Hài Đồng Giêsu. Sự kiện này được cho là đã xảy ra tại lâu đài của Bá tước Tiso ở Camposampiero, gần Padua, vào cuối cuộc đời của thánh nhân. Khi Thánh Antôn đang ở trọ và tĩnh tâm tại đây, Bá tước Tiso, một người bạn và là người ngưỡng mộ ngài, đã rất tò mò về đời sống cầu nguyện của vị thánh. Một đêm nọ, ông thấy một ánh sáng lạ thường phát ra từ phòng của Thánh Antôn. Khi nhẹ nhàng đến gần và nhìn qua khe cửa, ông đã chết lặng khi chứng kiến một cảnh tượng phi thường: Chúa Hài Đồng Giêsu đang hiện diện trên tay Thánh Antôn. Ngài đang trìu mến ẵm bồng, trò chuyện và hôn kính Chúa Hài Đồng, Đấng cũng đang vòng tay ôm lấy cổ vị thánh. Khuôn mặt Thánh Antôn ngập tràn một niềm vui và một ánh sáng siêu nhiên. Khi thị kiến kết thúc, Thánh Antôn biết rằng Bá tước Tiso đã chứng kiến tất cả. Ngài đã xin ông giữ bí mật cho đến khi ngài qua đời. Sự kiện này được cho là nguồn gốc giải thích tại sao trong nghệ thuật của cộng đồng Công giáo, Thánh Antôn Padua hầu như luôn luôn được họa lại với hình ảnh đang trìu mến bồng Chúa Hài Đồng trên tay. Thị kiến này không chỉ biểu thị mối liên hệ mật thiết, tình yêu thương sâu sắc và đời sống chiêm niệm cao độ của Thánh Antôn với mầu nhiệm Nhập Thể, mà còn mang ý nghĩa về sự khiêm hạ của Thiên Chúa làm người và lời mời gọi mỗi người hãy đón nhận Chúa vào trong tâm hồn mình với một trái tim đơn sơ và trong sạch như trẻ thơ.

Bên cạnh những phép lạ mang tính biểu tượng cao, Thánh Antôn Padua còn thực hiện vô số các phép lạ khác nhằm chữa lành bệnh tật, giải thoát khỏi nguy hiểm và cứu giúp những người gặp khốn khó trong đời sống hàng ngày, thể hiện lòng trắc ẩn của một người mục tử.

Thuốc độc vô hại

Tại Rimini, sau nhiều lần thất bại trong việc tranh luận, một nhóm lạc giáo đã âm mưu bỏ thuốc độc vào thức ăn để hãm hại Thánh Antôn. Chúng thách thức ngài, chế giễu lời của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Mác-cô: “Họ sẽ cầm được rắn trong tay; và nếu có uống phải thuốc độc, thì cũng chẳng bị hại gì” (Mc 16:18). Thánh Antôn, nhờ ơn Chúa soi sáng, đã biết được ý đồ xấu xa đó. Ngài bình thản làm dấu Thánh Giá trên thức ăn rồi dùng bữa mà không hề hấn gì, khiến những kẻ âm mưu phải kinh ngạc, hối cải và tin theo đạo thật.

Cứu cha khỏi án oan

Cha của Thánh Antôn, ông Martinô, khi đó đang ở Lisbon, bị vu oan tội giết một chàng trai trẻ và phải đối mặt với án tử. Hung thủ thật sự đã giấu xác nạn nhân trong vườn nhà ông Martinô. Thánh Antôn, lúc đó đang ở Padua, Ý, đã xin phép bề trên cho ngài đi xướng kinh với anh em. Trong lúc cầu nguyện, ngài rơi vào một trạng thái xuất thần và được các thiên thần đưa về Lisbon trong nháy mắt. Ngài xuất hiện tại phiên tòa đúng lúc cha mình sắp bị kết án. Ngài đã yêu cầu tòa cho đưa xác người chết đến. Trước sự kinh ngạc của mọi người, ngài đã truyền cho người chết sống lại trong giây lát và chỉ ra hung thủ thật sự. Sau khi minh oan cho cha, ngài lại biến mất và trở về tu viện ở Padua, tiếp tục đọc kinh như chưa có chuyện gì xảy ra. Phép lạ song tại này cho thấy quyền năng của Thiên Chúa vượt trên mọi giới hạn không gian và thời gian.

Chiếc ly vỡ lại lành

Khi đang trên đường từ Pháp về Ý, Thánh Antôn và một bạn đồng hành đã nghỉ chân tại nhà một phụ nữ nghèo. Người bạn đồng hành vô ý làm vỡ một chiếc ly quý mà bà chủ nhà rất yêu thích. Thấy bà buồn rầu, Thánh Antôn đã thu gom các mảnh vỡ, cầu nguyện, và chiếc ly đã tự ráp lại và trở nên nguyên lành như cũ.

Làm chân bị cắt lìa được nối lại

Một câu chuyện nổi tiếng khác kể về một chàng trai trẻ ở Padua tên là Leonardo. Sau khi nghe bài giảng của Thánh Antôn về việc phải chặt tay chặt chân nếu nó làm mình phạm tội, và trong một cơn hối hận vì đã đá mẹ mình, anh ta đã tự mình lấy rìu chặt đứt bàn chân. Khi nghe tin, Thánh Antôn đã vội vã đến nhà anh. Ngài cầm lấy bàn chân bị cắt lìa, làm dấu Thánh Giá, và đặt nó lại vào cổ chân. Ngay lập tức, bàn chân đã được nối lại một cách hoàn hảo, không để lại một vết sẹo nào.

Các phép lạ mà Thiên Chúa thực hiện qua Thánh Antôn Padua không chỉ đơn thuần là những hành động kỳ diệu. Sâu xa hơn, chúng là những dấu chỉ mạnh mẽ về quyền năng và tình thương của Thiên Chúa đang hoạt động giữa dân Ngài. Mục đích chính của chúng là để củng cố đức tin, khơi dậy niềm hy vọng, và kêu gọi sự hoán cải. Chúng là những bằng chứng sống động, chứng thực rằng lời giảng của Thánh Antôn là chân thật, và đời sống của ngài là một tấm gương sáng ngời. Qua đó, các phép lạ mời gọi mọi người nhận ra sự hiện diện và hoạt động của Thiên Chúa trong thế giới và đáp lại bằng một đời sống đức tin mạnh mẽ và một tình yêu cụ thể đối với tha nhân.